poniedziałek, 28 października 2013

Mała samotność i wielki smutek



            Smutek, przeciągłe skupienie całej uczuciowej jaźni człowieka w kierunku tęsknoty
            Smutek, stan duszy w momencie ekstazy wewnętrznej, w momencie zapalenia
            Smutek, cierpienie twórcze, cierpienie męki więźnia
            Smutek, cierpienie wśród oków
            Smutek, uczucie mocy
            Smutek, czucie potęgi twórczej
            Smutek, kiedy chwilowość gaśnie a nieskończoność, odrzuciwszy wszelkie kategorie, odrzuciwszy                               wszelkie formy czasu i przestrzeni, przemawia bezpośrednio
            Smutek, ból zakończenia i narodzin
            Smutek, poczucie samotności
            Smutek, stwierdzenie człowieczeństwa
            Smutek, szał, który przechodzi w moc stałą
            Smutek, pożegnanie spokoju
            Smutek, poczucie przyszłej nieśmiertelności
            Smutek, czyn twórczy
            Smutek, krwawienie się wewnętrzne
            Smutek, źródło wiary życia
            Smutek, lęk przed tym, że to, co szare, nie zamiera
            Smutek, myśl o samobójstwie duszy
            Smutek, rozkosz bezkresów
            Smutek, roześnienie i kołysanie się na falach sfer
            Smutek, pożegnanie
            Smutek, samotnictwo na szczytach
            Smutek, łkanie opuszczenia
            Smutek, tęsknota wieczna
            Smutek, treść duszy
            Smutek, potęga

            To fragment poetyckiej prozy (mającej zapędy teoretyzujące) Zbigniewa Brodzkiego "Poezja smutku (smutek jako ton zasadniczy współczesnej poezji polskiej)" wydanej w 1911 roku.

Smutek jako egzaltacja. Smutek melancholijny, głęboki i twórczy.

Smutek przeżywany w samotności...

Caspar David Friedrich "Wędrowiec"

Starożytni twierdzili, że nastroje są wywoływane przez proporcję płynów ustrojowych, a przewaga jednego z nich determinuje charakter osobnika; żółci (u choleryków), krwi (u sangwiników), flegmy (u flegmatyków) i czarnej żółci (w przypadku melancholii). 

Samo słowo μελανος oznacza czerń. 

Humorom wywołanym przez nadmiar płynów przypisane są pory roku, melancholii oczywiście jesień.
Sama dokuczliwość posiada znamiona geniuszu. Melancholikom przypisywane są cechy takie jak: analityczne myślenie, skłonność do filozofowania i popadanie w skrajności. Zainteresowanych odsyłam do genialnej książki autorstwa takich sław jak Erwin Panofsky, Raymond Klibansky i Fritz Saxl pod tytułem "Saturn i melancholia: studia z historii, filozofii, przyrody, medycyny, religii oraz sztuki". Genialna lektura. 

Medyczny termin "obniżenie samopoczucia" kojarzy się z brakiem energii i mocy. Trochę tak jak w piosence Maćka Maleńczuka "Jestem sam":

http://www.youtube.com/watch?v=3ZBT1sVgeo8

I choć przedłużający się smutek prowadzi do bardzo poważnej choroby - depresji często wykorzystywany jest jako motyw w sztuce.

Smutek to bardzo silna emocja. I błędne koło samotności.


Edward Hopper "Nighthawks"

Pan Hopper to amerykański malarz znany z przedstawień miejskiego życia, pełnych zadumy, często określanych jako "przygnębiające". 

Sprawdziłam w słowniku słowo "nighthawk" to nie "nocny sokół" tylko LELEK. 

Lelek kozodój

Lelek kozodój (Caprimulgus Europaeus) to gatunek nocnego ptaka bytującego zarówno w Europie jak i w Ameryce. W Wikipedii widnieje zapis odgłosów tokowych tego ptaka, brzmią one jak "erro-rrroor", samicę wabi też odgłosem "hejt".

W mitologii słowiańskiej lelki, podobnie jak i bociany na zimę odlatują do Wyraju, bajecznej krainy, do której udają się dusze po śmierci. Na wiosnę wraz z powracającymi ptakami następuje reinkarnacja dusz w łona ciężarnych kobiet.

Wśród rdzennej ludności Ameryki czyli tzw. Indian również powszechne były wierzenia w reinkarnację, zwłaszcza zmarłych dzieci, służył do tego obrzęd zwany Soyal.

Bożyszcza współczesności na czele z Sigmundem Freudem i Carlem Gustavem Jungiem przekonują nas o zbawiennym wpływie zagłębiania się w psychologiczne gąszcze, które tkwią w każdym z nas. 

Tymczasem ważna jest ekonomia myślenia,  Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem. Lub tak jak twierdził Witkacy o psychologicznych bebechach, warto zawrócić w stronę mistyki, tej pierwotnie odczuwanej.

Studia samotności i pokręcenia, samotnych, niezrozumiałych bytów dręczących ludzi XX wieku, można znaleźć w wielu dziełach literackich bądź w sztukach wizualnych. Przykładem wielkim Franz Kafka czy Philip K. Dick.

Pełen negatywnej wolności egzystencjalizm, z którego mogą uratować nas powtórne narodziny.


Paul Delvaux "Pigmalion"

W przypadku pragnienia wyróżnienia się z tłumu, można zamówić koszulkę z artystycznym nadrukiem.

Rubaszewski


Zdjęcie powyżej przedstawia młodego, niepełnosprawnego artystę. 
Łukasz Rubaszewski prowadzi działalność, w której drukuje fotografie na płótnie i magnesach.
Można tez go wesprzeć bezpośrednio wpłacając pieniądze na zbiórkę: